گیربکس اتوماتیک انتخابی عالی برای رانندگی راحت و بدون دردسر است، اما بسته به نوع خودرو و نیاز راننده، ممکن است مزایا و معایب متفاوتی داشته باشد. اگر به دنبال رانندگی نرم و بدون خستگی هستید، گیربکس اتوماتیک گزینهی مناسبی است، اما اگر کنترل بیشتر و مصرف سوخت بهینهتر برای شما مهم است، ممکن است گیربکس دستی یا دوکلاچه را ترجیح دهید
### *انواع گیربکسهای اتوماتیک*
1. *گیربکس اتوماتیک معمولی (تورک کانورتر - Torque Converter)*
- قدیمیترین و رایجترین نوع گیربکس اتوماتیک.
- از یک مبدل گشتاور (تورک کانورتر) برای انتقال قدرت بین موتور و جعبه دنده استفاده میکند.
- نرم و روان کار میکند اما بازدهی کمتری نسبت به گیربکس دستی دارد.
- در خودروهای معمولی و SUVها استفاده میشود.
2. *گیربکس دوکلاچه (DCT - Dual-Clutch Transmission)*
- ترکیبی از گیربکس دستی و اتوماتیک.
- از دو کلاچ مجزا برای دندههای فرد و زوج استفاده میکند.
- تعویض دنده بسیار سریع و نرم انجام میشود.
- در خودروهای اسپرت و برخی خودروهای اقتصادی استفاده میشود (مثل فولکسواگن DSG، هوندا DCT).
3. *گیربکس متغیر پیوسته (CVT - Continuously Variable Transmission)*
- بهجای دندههای ثابت، از تسمه و پولی برای تغییر نسبت دنده بهصورت پیوسته استفاده میکند.
- مصرف سوخت بهینهتری دارد اما ممکن است احساس "لغزش" به راننده بدهد.
- در خودروهای اقتصادی مثل تویوتا و نیسان استفاده میشود.
4. *گیربکس اتوماتیک رباتیک (AMT - Automated Manual Transmission)*
- اساساً یک گیربکس دستی است که عمل کلاچ و تعویض دنده را بهصورت خودکار انجام میدهد.
- ارزانتر از سایر گیربکسهای اتوماتیک است اما تعویض دنده ممکن است با تأخیر انجام شود.
- در خودروهای اقتصادی مانند برخی مدلهای رنو و ماروتی استفاده میشود.
### *مزایای گیربکس اتوماتیک*
- *راحتی رانندگی:* نیازی به تعویض مداوم دنده و استفاده از کلاچ نیست.
- *مناسب برای ترافیک شهری:* در شرایط شلوغ، رانندگی با گیربکس اتوماتیک بسیار راحتتر است.
- *کاهش خستگی راننده:* بهویژه در مسافتهای طولانی، راننده کمتر خسته میشود.
- *امکان عملکرد بهتر در برخی شرایط:* برخی گیربکسهای اتوماتیک مدرن، عملکرد بهتری نسبت به گیربکس دستی دارند.
### *معایب گیربکس اتوماتیک*
- *هزینه بالاتر:* قیمت خرید و تعمیر آن بیشتر از گیربکس دستی است.
- *مصرف سوخت بیشتر (در برخی مدلها):* گیربکسهای تورک کانورتر معمولاً بازده کمتری دارند.
- *تعمیر و نگهداری پیچیده:* نیاز به سرویس دورهای و روغن مخصوص دارد.
- *احساس کمتر کنترل برای برخی رانندگان:* بعضی رانندگان ترجیح میدهند کنترل کامل روی تعویض دنده داشته باشند.
### *نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک*
- در گیربکسهای معمولی (تورک کانورتر)، مبدل گشتاور جایگزین کلاچ میشود و با استفاده از فشار روغن، دندهها تعویض میشوند.
- در گیربکس دوکلاچه، دو کلاچ بهصورت هوشمند دنده بعدی را آماده میکنند تا تعویض دنده سریعتر انجام شود.
- در CVT، پولیها بهصورت متغیر باز و بسته میشوند تا نسبت دنده بهینه شود.